Voor de (LP)AM band zijn er momenteel kant en klare antennes te koop bij de handelsonderneming Veenstra. Met zo’n antenne zijn de uitzendingen dan ook begonnen, maar in juni 2018 is een zelfbouw antenne van 12 meter lengte in gebruik genomen. De “grote loading coil” zit hier op 2/3 deel van de antenne. Onderaan de antenne zit ook nog een “aanpaskastje” om de maximale stroom in de antenne te kunnen instellen.

“12 meter lange antenne”

“Aanpassingskastje”

12 meter antennelengte is nog steeds veel te kort omdat deze lengte idealiter voor 1485 kHz, 50.5 meter zou bedragen. Maar ja wie kan een 50.5 meter antenne kwijt midden in de stad?

Om nu toch nog zoveel mogelijk stroom in de antenne te krijgen word er in dit “aanpaskastje” na het mantelstroomfilter, eerst gebruikt gemaakt van een impedantietrafo (un-un) die de 50-Ohm impedantie omlaag transformeert naar 3 Ohm, om maar zoveel mogelijk aan te kunnen passen aan de lage impedantie van de te korte antenne.  Het voordeel van deze impedantie transformator is dat er nu een maximale stroom in de antenne gestuurd kan worden, in ieder geval veel meer dan direct vanaf 50-Ohm het geval zou zijn.

Hierna volgt nog een kleine “loading coil” en een VarCo,  geschakeld als een low pass filter, om de antenne precies in resonantie te kunnen krijgen. Als meetinstrument hiervoor is een gesloopte s.w.r. meter gebruikt maar wat je er nu op ziet is dus de antennestroom en zeer zeker niet de s.w.r!

Als “ground plane”, de tegenpool van de verticale antenne, is onder de terrasvlonders van het dakterras (5x2mtr.) verzinkt muizengaas aangebracht en aan de aarde van het lichtnet aangesloten, evenals alle andere al reeds aanwezige metalen delen zoals de balkonreling.

In theorie zou je in de tuin om de 3 graden (120stuks in totaal dus) een radiaal van ca 50 mtr. moeten ingraven. Misschien leuk als je een heel weiland ter beschikking hebt, maar “midden in de stad is dat misschien toch wat lastig”. Daarom dit toch maar zo opgelost en “al het beschikbare metaal aan elkaar en aan de lichtnetaarde geknoopt” De ideale middengolfantenne (1008kHz) kan men vinden in de Flevopolder bij Zeewolde, maar aangezien er maar weinig mensen “gezegend” zullen zijn met zoveel ruimte, zijn compromissen dus helaas noodzakelijk.

Vanwege die compromissen heeft de antenne maar een rendement van ca. 15%. Dit betekend dat van de maximaal toegestane 1W Peak Envelope Power (vermogen bij 100% modulatie) er maar 150mW daadwerkelijk wordt uitgestraald. En als je er dan ook nog vanuit gaat dat door de ontvanger eigenlijk alleen maar de USB (upper side band) wordt gebruikt, blijft er effectief voor de ontvanger maar 150mW / 4 = 38mW over.

Het zou het leven daarom aanzienlijk makkelijker maken als er in de vergunning voortaan zou mogen worden uitgegaan van 1W Effective Radiated Power. Hierdoor kan je dan werken met het daadwerkelijk door de antenne uitgestraald vermogen. In mijn geval zou je dan een zendervermogen aan de antenne mogen aanbieden van 6,7W waarmee door de antenneverliezen dan eindelijk die 1W effectief zou worden uitgestraald.

Deze oplossing is aanzienlijk eenvoudiger dan het steeds maar te moeten zoeken in alsmaar langere antennes. Voor de 100W licenties wordt de elektriciteitsrekening dan wel zo hoog dat men sowieso wel zou gaan kiezen voor optimale antennes?

In het begin was bij de antenne de focus overigens teveel gericht op een goede s.w.r, maar na de eindtrap hiertegen beveiligd te hebben, is deze meer richting antennestroom gegaan wat zeker niet met elkaar hoeft te corresponderen. “Stroom straalt”, dus voor een beter bereik is dit uitgangspunt eigenlijk gewoon het meest belangrijk!

AM-Stereo is een ding, maar een goede middengolf zendantenne is dus eigenlijk ook best wel lastig.

Bronvermelding en verdieping:

http://pa0ebc.nl/antennes/pa1m-pa1t/PA1M_-_160_meter_antenne_voor_de_kleinere_tuin.pdf

http://www.66pacific.com/calculators/coil-shortened-vertical-antenna-calculator.aspx

http://www.66pacific.com/calculators/coil-inductance-calculator.aspx